Friesland (Fryslân)

Sportbedrijf Drachten

Uittreksel KvK Stichting Sportbedrijf Smallingerland dd 26-01-2024.pdf

Definitieve jaarrekening 2023 St. Sportbedrijf Smallingerland 19-04-2024.pdf

240125 AFSCHRIFT Akte van statutenwijzgiging Stichting Sportbedrijf Smallingerland.pdf

Stichting Sportbedrijf Smallingerland

In opdracht van gemeente Smallingerland zorgt stichting Sportbedrijf Drachten voor uitvoering van het sportakkoord en meer. 

De eerste van 3 lessenreeksen is dan afgerond, de jongeren hebben een diploma ontvangen; zij zijn aangesloten bij de Amigo's en doorgestroomd naar een passend sportaanbod. De reeks is geëvalueerd en resultaten reeks 1 zijn bekend.

Er wordt beoogd 3 lessenreeksen te geven met 3 lichtingen van de jongeren. M.u.v. de schoolvakanties zouden deze 3 lessenreeksen samen ongeveer een heel schooljaar omvatten.

Sportbedrijf Drachten:
Stichting Sportbedrijf Smallingerland (lokaal ‘Sportbedrijf Drachten’ genoemd) werkt naar een sportief en vitaal Smallingerland voor iedereen toe. Haar missie is om de mogelijkheden van de lokale bevolking te bevorderen om een sportief en vitaal leven op te bouwen. Dit wordt gerealiseerd door onder andere op een vernieuwende manier sport- en beweegactiviteiten aan te bieden. Sportbedrijf Drachten heeft als kernwaarden sportief, betrokken en daadkrachtig. In opdracht van gemeente Smallingerland voert het het lokale Sportakkoord uit. Tevens zet Sportbedrijf Smallingerland zich in voor het ondersteunen en faciliteren van óók verscheidene sport, projecten en evenementen die buiten deze ambities vallen.

Sportbedrijf Drachten is gevestigd binnen zwemcentrum de Welle aan de Reidingweg 6 te Drachten. Samen met het zwembadpersoneel bestaat dit bedrijf uit ongeveer 100 werknemers, waarvan 21 werknemers in team Sport en Bewegen.

Team Sport en Bewegen zet zich in voor een sportief en vitaal Smallingerland voor al haar inwoners. Sportverenigingen, scholen, bedrijven en inwoners van Smallingerland kunnen gebruik maken van de hulp van sportcoaches, gymleraren, sportconsulenten en verenigingsondersteuners (Sportbedrijf Drachten, z.d.).  Daarbij wordt er door het team speciale aandacht gegeven aan de wijken in Drachten met een lagere sociaaleconomische status door deze wijken een eigen buurtsportcoach te geven zodat daar meer beweegactiviteiten plaatsvinden en de sportprofessional zichtbaarder is. 

De buurtsportcoach in het bijzonder is ook opgeleid tot maatschappelijk buurtsportcoach (Life Goals) en docent Rots en Water.

Het bestuur en management van het bedrijf zet zich ook in voor aansluitingen die niet direct onder het lokale sportbeleid of Sportakkoord vallen. Denk hierbij aan het ondertekenen en ondersteunen van het Armoedepact Smallingerland (Omrop Fryslân, 2022) of het aanstellen van een gedeelde verenigingsmanager voor de zowel de sportverenigingen als de sportondernemers aan de Sportlaan. 

Carins Drachten:
Carins werkt in opdracht van gemeente Smallingerland en voert hierbij de Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) en een deel (schuld & financiën) van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening uit. Carins bestaat uit meerdere teams die zich inzetten voor verschillende onderwerpen en doelgroepen die hieronder vallen.

De doelgroep hierbij is zeer breed, vanaf de geboorte worden personen ondersteund door Carins op het gebied van wonen, welzijn & meedoen, opvoeden & opgroeien en schuld & financiën. De inwoners die dat niet zelf kunnen organiseren worden daarbij ondersteund. 

Ook wanneer er (ver)zorgende personen zich zorgen maken, zoals mantelzorgers, is Carins daar ter begeleiding en ondersteuning. Hierbij wil Carins samen met de inwoner de beste oplossing zoeken en blijft de inwoner hierbij zo zelfstandig mogelijk en houdt eigen regie. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan d.m.v. ondersteuningsplannen of huisbezoeken. 

M.O.S.:
Maatschappelijke Onderneming Smallingerland zet zich in voor alle inwoners als het gaat om meedoen met de maatschappij door middel van structurele en incidentele projecten, aansluiting bij hulpvragen van inwoners en vele meer.


Zelfrapportage mentale gezondheidscijfer:
Project Sólido is een jaar met 3 lessenreeksen, maar om resultaten objectief te kunnen meten moet men deze per lichting deelnemers meten.  Onderstaande geldt dus per lichting Amigo’s (deelnemers) en lessenreeks.

Voorafgaand aan deelname wordt de jongere gevraagd het spinnenweb van Positieve Gezondheid (Institute for Positive Health, z.d.) in te vullen. Verder wordt de deelnemer d.m.v. het invullen van een formulier gevraagd enkele onderdelen van zijn/haar leven een cijfer (schaal 1-10) te geven. Dit gaat om de volgende onderdelen:

•	Gezondheid in het algemeen
•	Ik heb het gevoel dat ik erbij hoor
•	Ik kan goed omgaan met alle dingen die nu in mijn leven spelen
•	Hoeveelheid stress die ik ervaar
•	Hoe blij/gelukkig ben ik

Het gemiddelde van bovenstaande cijfers wordt uitgerekend als leidend cijfer op een schaal van 1-10. 

Na afronden van een lessenreeks zullen deze zelfde vragen aan de deelnemer gesteld worden. Daarbij is het programma succesvol wanneer er bij het leidend cijfer een punt of meer is gestegen. Ook kan het programma als succesvol worden beschouwd als bij herinvulling van het spinnenweb Positieve Gezondheid de cijfers zijn gestegen en/of het spinnenweb meer op een cirkel lijkt. 

Onafhankelijk van het cijfer is het programma geslaagd als de deelnemer actief een rol heeft ingenomen in het opzetten en/of besturen van de club Amigo’s. 

Tevens is het programma geslaagd als de deelnemer na afronding succesvol instroomt bij een ander beweegaanbod om structureel meer te gaan bewegen. Dit is mogelijk bij zowel de bovengenoemde programma’s die kosteloos worden aangeboden binnen gemeente Smallingerland vanuit Sportbedrijf Drachten, óf wanneer de deelnemer is geïnspireerd zich in te schrijven bij een sportvereniging na kennismaking met de sport.

Na afronding van de drie Sólido trajecten zijn er meerdere doorverwijzingen geweest vanuit de jongerenwerker en Carins waarbij een jongere met mentale gezondheidsproblemen is ingeschreven om meer te gaan bewegen, voorafgaand aan dat deze persoon een hulpverleningstraject zou betreden. 

Tevens als belangrijkste graadmeter worden de ervaringen van de jongeren betreffende hun resultaten uitgevraagd en geëvalueerd en wordt er gekeken of eventuele positieve veranderingen in hun leven geheel of deels te wijden vallen aan hun deelname aan Sólido. 


De volgende punten en scenario’s kunnen een eventueel risico vormen voor het succes van het programma:

•	Het gaat slecht met de mentale gezondheid van de jongeren, maar er zijn gemiddeld minder jongeren naar een huisarts gegaan om hierover te praten of om hulp te vragen. Als een jongere niet aan zichzelf of het gezin wil/durft toe te geven dat het slecht gaat, past hij/zij dus goed in de doelgroep van het project maar zal niet worden gesignaleerd voor deelname.

•	Gemeente Smallingerland en omgeving kent een grote groep gezinnen met lage inkomens. Echter is deze doelgroep lastig te bereiken en vaker lastig te overtuigen van het belang van leefstijlgerichte (sport)programma’s. 

•	De jongere stopt na 12 lesweken met het programma. Er zal aandacht moeten worden besteed dat de jongere niet in een ‘gat valt’ na deelname en niet meer beweegt – om zo de positieve effecten van deelname te kunnen behouden.

•	Jongeren die daadwerkelijk een hulptraject of diagnosetraject nodig hebben zullen dit ook bij deelname van Sólido nog steeds nodig hebben. Het is belangrijk zorg te dragen dat het belang daarvan in dergelijke situaties niet over het hoofd wordt gezien of wordt ondermijnd door het programma. 

•	Jongeren zijn regelmatig niet gedisciplineerd. Bij deelname aan slechts enkele lessen van het programma zullen er meerdere gevolgen zijn. 
A) er is een deelnameplek van iemand anders ingenomen waar geen gebruik van wordt gemaakt en
B) de effecten van het programma zullen niet volwaardig zijn als die van een jongere die het gehele programma doorloopt. Tevens bij de nazorg en resultaatmeting zal effect 
C) niet meetbaar wat het effect van het programma op de mentale gezondheid is geweest meewegen. 

Er moet zorg gedragen worden dat er een commitment voor 12 lessen wordt gedaan en dat deze wordt nageleefd. Wanneer deze commitment ondanks pogingen tot deelnamebehoud alsnog verbroken wordt, kan een andere geschikte jongere zijn/haar plaats in het traject innemen. 


Zorg en gezondheid

Maatschappelijke en sociale doelen

Economie en welvaart

Sport en recreatie

3 lessenreeksen vanuit 3luik hulpverlening, jongerenwerk & sport met verschillende sporten om situaties na te bootsen waarbij onzekere, eenzame jongeren aan life skills werken o.b.v. een maatschappelijk buurtsportcoach & jongerenwerker.

Ruimte voor voorbereiding in sport en procesbegeleiding. Moodz clubhuis jongeren in Smallingerland is dan af voor bijeenkomsten Amigo's club. Ruimte in agenda voor sporthalreservering. Start van nieuw schooljaar is net klaar.

Partnerschap om doelstellingen te bereiken

Goede gezondheid en welzijn

Huishoudens onder lage-inkomensgrens

Jongeren (< 18 jaar)

Sólido - coping (en life) skills door sport en bewegen

Alle doelgroepen

Voor alle jongeren die passen binnen de specifieke doelgroep in gemeente Smallingerland. De lessenreeks wordt uitgevoerd in Drachten.

Afronding lessenreeks 1, evaluatie met werkgroep, evaluatie en onderbouwing resultaten met jongeren.
Funding geincludeerd in begroting, hier 1/3 van het bedrag opgeschreven aangezien er 3 lessenreeksen zijn. 

Afronding lessenreeks 1

Deze vindt u in de inleiding van het projectplan; jongeren met een lagere materiele welvaart gaat het slechter mee en ervaren minder levensgeluk. Door sport als middel te gebruiken met een jongerenwerker als procesbegeleider en maatschappelijk buurtsportcoach als sportbegeleider wordt er beoogd een project te lanceren dat zowel raakvlak heeft met sport, zorg en gezondheid (Carins & Sportbedrijf) als maatschappelijke en sociale doelen (Carins en M.O.S.). Verdere toelichting hierop is terug te lezen in het projectplan.

De doelgroep is jongeren (middelbare scholieren) tussen de 13-18 jaar. Sólido is een specifieke weerbaarheidstraining voor onzekere, eenzame jongeren die ‘er niet bij horen’ en/of zich minderwaardig voelen. Dit gevoel mag zijn ontstaan door meerdere redenen, onder andere bijvoorbeeld aandachtsstoornissen, problematiek in het gezin, gepest worden, faalangst of moeilijk sociaal contacten leggen met leeftijdsgenoten. 

Hoewel landelijk 27,4% van de jongeren aangeeft psychische klachten te hebben, is dat in Smallingerland 38,9% (Alles over Sport, 2019). Ook zijn de aantal sportbondleden tussen de 10-24 jaar in Smallingerland 4% minder (38,6%) in vergelijking met de rest van Nederland. De jongeren in Smallingerland hebben dus veel meer psychische klachten dan gemiddeld en zijn ook minder lid van een sportclub. Deze cijfers zou stichting Sportbedrijf Smallingerland (voernaam: Sportbedrijf Drachten) graag omgekeerd zien. Méér bewegen, minder klachten - met een project waarbij allebei deze problemen worden aangepakt.

Om het belang van een sportproject voor mentale gezondheidsbevordering van jongeren verder te onderstrepen is eerder dit jaar de herberekende social return on investment van sport (SROI) uitgekomen door Kenniscentrum Sport en Bewegen, waarbij de SROI van sport in Smallingerland een krachtige 3,06 weergeeft tegenover de landelijke 2,76. (Kenniscentrum Sport en Bewegen, 2024). 

In vergelijking met de rest van Nederland is gemeente Smallingerland qua inkomen gezakt op de ranglijst, elk jaar verder sinds 2019. Smallingerland staat nu op plek 316 van de 342 gemeenten in Nederland qua bruto inkomen per inwoner (Allecijfers.nl, z.d.). 

Als dit weer teruggekoppeld wordt aan emotionele problemen en de mentale gezondheid van onze jeugd zien wij in rapport Jong na Corona dat de jongeren uit gezinnen met lagere inkomens het zwaarder hebben. Jongeren uit gezinnen met een lagere materiële welvaart hun eigen leven slechts een 6,7 ten opzichte van een 7 of hoger bij gemiddelde of hoge welvaart. Ook geven zij aan dat het slechter gaat in hun relaties met zowel klasgenoten als docenten, zij vaker worden gepest en problemen hebben op school, minder steun putten uit hun gezin en vriendengroep en hebben zij een significant hoger aantal leerlingen met mentale problemen zoals met aandacht of gedrag (Stevens et.al., 2023). 

Met zoveel gezinnen met lage inkomens in gemeente Smallingerland is er een grote doelgroep binnen de groep jongeren in Smallingerland die een hoge hoeveelheid stress ervaren. Dit wordt bevestigd in een persoonlijke communicatie in de voorbereiding van Sólido door teammanager Jeugd en Preventie Frouktje Moes van zorginstelling Carins Drachten (Carins, z.d.). Voor meer uitleg hierover verwijs ik u naar het projectplan.

De hoeveelheid jongeren met afstand tot hun leeftijdsgenoten, hoge hoeveelheid stress en problemen thuis groeit (en dus de hoeveelheid aanvragen bij Carins) in Smallingerland. Vanuit Sportbedrijf Drachten, M.O.S. Drachten en Carins is er daarom een samenwerking ontstaan met als doel gezamenlijk een beweegproject te organiseren om de mentale gezondheid van de jongeren te bevorderen.
