Bangladesh

Niketan

Statuten Stichting Niketan.pdf

Beleidsplan 2020-2025

Jaarrekening 2022 Niketan.pdf

Jaarrekening 2023 Niketan.pdf

Niketan Jaarverslag 2023.pdf

202408 uittreksel KvK.pdf

Saskia Caspari

Els Heijnen

Joost Kurstjens

Marion Elzenaar

Antoinette Termoshuizen

Rutger-Jan Schoen

Mahamuda Rahman

Niketan ontwikkelt en steunt projecten die inclusiviteit bevorderen voor kinderen/jongeren met een verstandelijke en/of meervoudige handicap in Bangladesh. 

drie maanden na het afronden van het project

Hoe heerlijk is het om als kind al lezende jezelf te kunnen herkennen in de hoofdpersonages van een verhaal. Helaas is dit voor sommige kinderen niet zo vanzelfsprekend, want hoofdpersonen van boeken zijn vaak wit, hetero en groeien op in een traditioneel gezin. Niet per se een goede afspiegeling van ieder maatschappij. Nog minder vaak hebben hoofdpersonen een handicap.  

Een kijkje in verschillende scholen in Bangladesh en Ghana voor Stories for Inclusion project leerde ons dat er maar weinig verhalen zijn over kinderen die een beperking hebben. Ook weten hun klasgenootjes en leerkrachten weinig over deze kinderen, omdat ze hen nauwelijks ontmoeten.

Wanneer kinderen steeds opnieuw een eenzijdig verhaal horen en lezen, wordt dat het verhaal wat ze geloven. Zo ontstaan onbewust stereotypes en vooroordelen. Voor kinderen van álle achtergronden is het daarom belangrijk om diverse verhalen te horen en te lezen. Het is een manier om bij kinderen openheid en respect voor diversiteit en gelijkheid te creëren. Een kinderboek kan op verschillende manieren divers zijn. Het is belangrijk om de verschillen tussen kinderen te vieren en kinderen te ondersteunen om zich op verschillende manieren te uiten. 

Om een einde te maken aan stigmatisering, en kinderen met een beperking te helpen met het ontwikkelen van een positief gevoel van eigenwaarde, is het van belang dat er meer boeken op de markt komen over deze kinderen. Zoals boeken die hen portretteren als multidimensionale, mondige individuen, waarin vooral hun capaciteiten in plaats van hun beperkingen worden beschreven. Boeken, verteld vanuit het perspectief van kinderen met een beperking (meisjes én jongens) zelf. 


Ghana

Niketan werkt in dit project samen met Biblionef Nederland en Biblionef Ghana. Biblionef Nederland voorziet kinderen van nieuwe, aantrekkelijke, cultuur-sensitieve boeken, passend bij leeftijd en leesniveau, in verschillende talen. Biblionef Nederland werkt o.m. in Ghana, Oeganda, Zuid-Afrika en het Caribische deel van Nederland.  

We geven verantwoording door middel van verslagen.

Onderwijs en wetenschap

Maatschappelijke en sociale doelen

Het aanpakken van onbegrip en uitsluiting van kinderen met een beperking door het beschikbaar stellen van kinderboeken waarin karakters met een beperking positief worden geportretteerd.

Het project gaat van start zodra de financiering rond is.

Kwaliteit onderwijs

Goede gezondheid en welzijn

Ongelijkheid verminderen

Kinderen (<12 jaar)

Mensen met een beperking

“Stories for Inclusion” 

In Bangladesh wordt jongeren met een beperking meestal de mogelijkheid ontzegd om zelf beslissingen te nemen, vanwege vooropgezette ideeën en vooroordelen over hun capaciteiten, en soms ook door barrières in de communicatie. Hierdoor hebben ze in hun jeugd een negatief zelfbeeld ontwikkeld en het ontbreekt ze aan zelfvertrouwen. Zij hebben ook geen controle over hun leven. Vanwege hun beperkingen krijgen hun vragen geen prioriteit in de familie - ze worden meestal genegeerd. Met een laag zelfvertrouwen en kennis kunnen ze ook niet een standpunt innemen om hun situatie te verbeteren.  Om deze jongeren te helpen voor zichzelf op te komen en, op de lange termijn, voor zichzelf te zorgen, leert Niketan hen beslissingen te nemen in hun persoonlijk leven. Dit doen we met het trainingspakket ‘The Right to Decide’. 

Het gaat om jongeren (jongens en meisjes) boven de 13 jaar, met uiteenlopende denkniveaus van normaal begaafd (met een lichamelijke beperking) tot lichte en milde verstandelijke beperking. De module wordt per groep aangepast op het denkniveau en belevingswereld van de jongeren. Dat betekent dan ook dat sommige groepen langer over modules doen. De trainingen vinden plaats op drie locaties: Baniajuri, Ghior en Daulatpur. 

Door sterke pleitbezorging hebben mensen met een handicap de afgelopen jaren op sommige gebieden steun gekregen van de nationale en lokale overheid. Maar de recente regering heeft extreme religieuze banden, waardoor het dringender is om te blijven focussen op het verbeteren van het begrip van gehandicapten vraagstukken op gemeenschapsniveau.  

Tijdens een ouderbijeenkomst over de problemen waar ouders (moeders) van pubers tegen aanlopen, kwamen vragen naar voren als: wat doe je als je naar de markt moet en je je complex gehandicapte dochter alleen moet achterlaten? Wat doe je als iedereen om je heen zegt dat je je kind moet uithuwelijken?  
Vrij onschuldige vragen, maar: 84% van de meisjes/ vrouwen in Bangladesh is slachtoffer van seksueel geweld. 64% heeft dit misbruik nog nooit aan iemand verteld. Daarbij kent Bangladesh een uitzonderlijke definitie van verkrachting: alleen als het meisje jonger is dan 14 jaar, wordt "seksuele betrekkingen als verkrachting beschouwd". 

Om verkrachtingen of seksueel geweld te voorkomen worden veel meisjes vroegtijdig uitgehuwelijkt. Maar ook in het huwelijk vindt verkrachtingen en seksueel geweld plaats. De meeste mannen zijn van mening dat ze geen toestemming van de vrouw hoeven te vragen of zich bewust hoeven te zijn van haar verlangens voordat ze seks hebben. 87% van de getrouwde vrouwen in Bangladesh heeft te maken gehad met mishandeling door hun echtgenoot, waaronder fysiek en seksueel geweld.

Een huwelijk voorkomt seksueel misbruik dus niet. Maar in Bangladesh is een huwelijk nog het hoogste goed. Het is ook de enige sociaal erkende instelling die twee individuen legitimeert om een seksuele relatie aan te gaan. Het wordt aan jongeren met een complexe handicap gepresenteerd als een positieve stap naar volwassenheid en normaliteit. Maar hoeveel er begrepen wordt over de langetermijngevolgen van het leven binnen een nieuwe gezinsstructuur, evenals de rechten en verantwoordelijkheden die het huwelijk met zich meebrengt, zijn vragen die onbeantwoord blijven.

Veel ouders van meisjes met een handicap weten dat een huwelijk voor hun dochter/ zoon niet de oplossing is. Maar zij ervaren een enorme druk vanuit de gemeenschap om hun dochter/ zoon toch uit te huwelijken. 

In de ogen van de gemeenschap helpt het huwelijk het 'stigma' van een beperking weg te nemen. Wat een wijdverbreide overtuiging weerspiegelt dat een beperking kan worden 'genezen' of 'verbeterd' door het huwelijk, waardoor iemand met een beperking een 'normaal' leven kan leiden. Het uithuwelijken van een persoon met een beperking wordt dus door de gemeenschap beschouwd als onderdeel van de ouderlijke verantwoordelijkheid. Deze houding houdt geen verband met de ernst van de beperkingen of de sociaaleconomische status van de ouders. Doordat men gelooft dat de beperking geneest of verbetert tijdens het huwelijk worden toekomstige partners niet geïnformeerd over de beperking van hun aanstaande en begrijpen zij de levenslange gevolgen van hun omstandigheden niet.
Ook zijn er families die voor het huwelijk kiezen als een oplossing om van hun zorgen af te zijn. 


Het project wordt in december 2026 geëvalueerd en mogelijk verlengd, omdat jongeren met een (complexe) beperking blijvende steun nodig hebben bij seksualiteit en het maken van eigen keuzes.


Niketan monitort de verwachte mijlpalen dmv gesprekken / interviews met doelgroep, hun ouders en de directe omgeving. 

De politieke onrusten, de conservatieve wind die er op het moment waait en de klimaatgerelateerde problemen zijn in Bangladesh de belangrijkste risico's. Echter de medewerkers van Niketans partnerorganisatie zijn al 30 jaar actief in het gebied en hebben een goed netwerk. 

Zorg en gezondheid

Niketan vergroot het bewustzijn van meisjes met een beperking en hun ouders over seksualiteit, rechten en huwelijk. We stimuleren eigen keuzes, versterken hun positie op de arbeidsmarkt en doorbreken fabels over het huwelijk in de gemeenschap.

Naar verwachting gaan we in september van start met het project

Gendergelijkheid

Geen armoede

Eerlijk werk en economische groei

Vrouwen

Jongeren (< 18 jaar)

Able and Aware

Het programma loopt al ruim 10 jaar en zal voorlopig nodig zijn. Er worden tenslotte altijd nieuwe kinderen met een handicap geboren. 

Kinderen met een handicap worden vaak gediscrimineerd en gestigmatiseerd. Het stigma van een handicap is het resultaat van verschillende factoren, zoals [1] het gebrek aan begrip over de oorzaken van een handicap; [2] culturele of religieuze overtuigingen die het hebben van een handicap toeschrijven aan [a] wandaden van de voorouders, [b] bovennatuurlijke krachten, [c] hekserij of [d] een straf van God; [3] misvattingen over wat mensen met een handicap kunnen of niet kunnen om deel te nemen en bij te dragen aan de maatschappij, en [4] discriminerende wetgeving en beleid. Negatieve denkbeelden en verwachtingen leiden er vaak toe dat kinderen met een handicap als onwaardig worden gezien. Speciaal in ontwikkelingslanden groeien kinderen met een handicap vaak op in armoede. Soms weigeren gezondheidswerkers deze kinderen te behandelen, of scholen weigeren onderwijs te geven aan deze kinderen. Ze worden vaak verstoten uit hun dorp en zelfs uit hun familie. Bovendien hebben kinderen met een handicap meer kans om verwaarloosd te worden dan hun leeftijdsgenoten zonder handicap en ze hebben drie tot vier keer meer kans om slachtoffer te worden van geweld en misbruik.

Er is een directe relatie tussen het hebben van een handicap en het leven in armoede, vooral in ontwikkelingslanden. Dit geldt vooral voor mensen die onder moeilijke omstandigheden moeten zien te overleven, zoals op het platteland en in de sloppenwijken. Behuizing is niet goed, er is gebrek aan schoon drinkwater en de hygiëne is vaak slecht. Vroeghulp kan deze spiraal doorbreken, omdat met een verbeterde gezondheid en ontwikkelingsmogelijkheden van het kind, de leefomstandigheden van het kind en de ouders positief worden beïnvloed. 

Een kind met een handicap wordt door het gezin vaak verborgen voor de gemeenschap, omdat het gezin zich schaamt voor het kind. Dit verandert maar langzaam. Organisaties als Niketan maken deze kinderen en hun families zichtbaar en leren ze dat een kind met een handicap ook waardige deelnemers in de maatschappij zijn en dat ze dezelfde rechten hebben als kinderen zonder handicap.

Het project:
Vroeghulp is bedoeld voor ouders die het gevoel hebben dat hun kind van 0 tot 6 jaar zich niet ontwikkeld als andere kinderen en voor ouders die vermoeden dat er iets mis is met hun kind, maar niet precies weten wat. Niketan biedt deze ouders een interactief programma bestaande uit gedragsobservatie, behandeling en dagopvang in twee vroeghulpcentra, op het platteland in het district Manikganj. De unieke mogelijkheden van het kind en de ouder staan hierin altijd centraal.

We laten de ouders zien dat hun kind er mag zijn, we leren ze hun kind te accepteren en lief te hebben en hoe ze de ontwikkeling van het kind kunnen stimuleren en ondersteunen. Wanneer het kind zich begint te ontwikkelen, zien we dat ouders trots worden en adequaat reageren op de zorgvraag. Daarnaast neemt het zelfbeeld van het kind toe. Met het toenemende zelfvertrouwen ontwikkelen de kinderen hun cognitieve, schoolse en sociale vaardigheden. Naarmate het kind ouder wordt, leren spelenderwijs keuzes maken en zo hun eigen verantwoordelijkheid te nemen en meer zelfredzaam te worden. 

Wanneer de intense zorg thuis gedeeltelijk uit handen genomen wordt en dus afneemt, krijgen ouders meer tijd voor hun eigen activiteiten buitenhuis en kunnen ze meer inkomsten te genereren voor het gezin. 

Om ouders de gelegenheid te geven werk te combineren met de zorg van hun kind met een handicap, bieden we binnen het vroeghulpproject ook inkomsten genererende activiteiten voor moeders aan. We werken daarvoor samen met andere organisaties, Beni Boonon (https://beniboonon.com/) en 2Mothers (www.2Mothers.org). Een klein aantal moeders maakt diverse jute-producten, die in Nederland worden verkocht. Doordat ouders meer inkomsten weten te genereren, kunnen zij hun kinderen naar school laten gaan. Ook ondersteunen we ouders bij het verkrijgen van de financiële zorgondersteuning van de overheid. We zien  en laten zien dat door onze interventie de ouders uit de armoedecirkel kunnen breken. 

De vroeghulpcentra zijn 6 dagen in de week geopend. De meeste ouders komen gemiddeld 3 dagen per week naar het centrum. Hierdoor kunnen we meerdere ouders met hun kinderen begeleiden. De groepen zijn klein, ongeveer 6 kinderen op één leerkracht. Alle kinderen krijgen diverse therapieën, die tenminste een half uur duren. Om ouders ook in de thuissituatie te begeleiden in het stimuleren van de ontwikkeling van hun kind heeft elk kind een revalidatieplan en zijn online trainingsmodules beschikbaar. (https://shokkhom.org)



DRRA (Disabled Rehabilitation and Research Association)  is de uitvoerder van een groot aantal projecten van Niketan. Ze biedt kwalitatieve en kwantitatieve zorg aan kinderen met een motorische, verstandelijke of meervoudige handicap op het platteland en in steden in Bangladesh. Niketan is mede-eigenaar, facilitator (financiële middelen en kennis) en ondersteuner (monitoring, evaluatie, strategische planning) en kwaliteitsbewaker van de projecten. Bestaande projecten van DRRA worden geborgd met geld. Verder deelt Niketan kennis en ervaring om de medewerkers van DRRA te professionaliseren en de kinderen centraal te stellen in hun activiteiten. 

DRRA voert ook projecten voor andere donoren uit en kan zelf zo meer kennis opbouwen en haar overheadkosten drukken. Vanwege de lange samenwerking die al meer dan 25 jaar bestaat, probeert Niketan ook bij te dragen aan de versterking van de organisatie en capaciteit en helpt zij DRRA met het aanpassen aan de veranderende context waarin gehandicaptenzorg in Bangladesh wordt uitgevoerd.

Niketan en haar partnerorganisatie DRRA in Bangladesh monitoren de impact, effectiviteit en efficiëntie van hun activiteiten. We evalueren het programma twee keer per jaar en beoordelen de vorderingen en resultaten in overleg met belanghebbenden en begunstigden. Dit doen we aan de hand van ons monitoring-op-afstand-tool, de individuele onderwijsvoortgangsrapporten van de kinderen en hun driemaandelijkse testresultaten. Daarnaast maken we gebruik van interviews met diverse stakeholders, belanghebbenden en begunstigden en de ‘Most Significant Change’-casestudies om het programma te monitoren en de impact te meten.

We richten ons niet zo zeer op kwantitatieve resultaten zoals ‘aantal kinderen met een beperking dat is ingeschreven en vorderingen heeft gemaakt’. Omdat: “kinderen met een beperking geen dingen mogen zijn die geteld moeten worden, zoals ‘aantal geïnstalleerde handpompen’. Wat telt is de perceptie van kinderen met een beperking en de mensen om hen heen, van zichzelf, en van wat zij wel en niet kunnen.
Als de deelnemers aan het programma niet het gevoel hebben dat het programma enig verschil in hun leven heeft gemaakt, dan was het zeker niet doeltreffend.

Niketan controleert ieder half jaar zelf de overzichten van programma uitgaven. Ze vergelijkt deze met de vooraf ingediende begrotingen en bekijkt steekproefsgewijs of de uitgaven terecht en daadwerkelijk zijn gemaakt. DRRA, die ook voor andere organisaties projecten uitvoert, laat jaarlijks de boeken van de verschillende projecten door een erkende onafhankelijke externe accountant controleren. Niketan heeft inzage in deze accountantsrapporten.

Het is nog steeds lastig om (alle) vaders te betrekken bij de zorg voor hun kind met een handicap. Traditioneel en cultureel gezien bemoeien vaders zich niet met de opvoeding van hun kind. Maar zonder toestemming van de man kan de vrouw niet met het kind naar het vroeghulpcentrum komen. Wanneer de vader het belang van de behandeling inziet, kan hij de moeder beter ondersteunen. Ook grootouders spelen een belangrijke rol in het dagelijkse familieleven. Wanneer zij het beste met het kind voor hebben, kan de moeder aan het intensieve behandeltraject beginnen. Niketan wil dan ook de komende jaren meer inzetten op het enthousiasmeren van vaders en grootouders, zodat moeders zich meer gesteund voelen en de kinderen met een handicap zich  door meer mensen geliefd voelen. 

Veel kinderen met een handicap groeien op zonder toegang tot passende zorg of ondersteuning. Niketan biedt een vroeghulpprogramma dat zich richt op de ontwikkeling van het kind, het versterken van ouders en het bewustmaken van de gemeenschap.

Het programma is een doorlopend programma,  voor 2025-2026 zijn we nog op zoek naar aanvullende financiering.

Geen honger

Partnerschap om doelstellingen te bereiken

Vroeghulp: een krachtige start voor kind én ouder

Bangladesh heeft 492 upazila´s (een upazila wordt ook wel een district of een thana genoemd) en 4.562 Union Parishads (een Union Parishad (UP) is de kleinste lokale administratieve eenheid in Bangladesh).

Niketan werkt in Upazila Ghior en Upazila Daulatpur. De upazila's liggen tussen de twee rivieren Jamuna en Dhaleshwari. De inwoners hebben regelmatig te maken met natuurrampen, zoals overstromingen en erosie van rivieren. De mensen die op de zogenaamde chars wonen (sedimenteilanden in de uiterwaarden) zijn over het algemeen arm en analfabeet. Ze hebben weinig of geen toegang tot gezondheidszorg, onderwijs en andere openbare diensten, en hebben niet de kans om te ontsnappen aan een leven in extreme armoede. Meisjes worden gezien als een financiële last en zijn kwetsbaar voor kindhuwelijken en kinderhandel. 

Het organiseren we interactieve focus groep discussies in 22 dorpen. Een focusgroep, bestaande uit circa 30 personen, komt één keer per kwartaal bijeen. De discussies gaan over (gender-)gelijkheid, we bespreken veelvoorkomende veronderstellingen, zoals misvattingen over de mogelijkheden van mensen met een beperking en we praten over kind huwelijken, misbruik en emotionele en sociale vernedering. We merken dat in deze dorpen buren meer betrokken zijn en families durven aan te spreken op mishandeling en misbruik. 

Meer betrokkenheid in gemeenschappen bij gezinnen met een kind met een handicap en minder geweld en kind huwelijken.

Intimiteit en seksualiteit horen bij het leven van ieder mens. Toch heerst er nog een groot taboe op het onderwerp, zeker als het over mensen met een verstandelijke beperking gaat. Zij zijn ook vaker slachtoffers van seksueel geweld. In onze training ‘It’s my body’ leren we jongeren (m/v) hoe ze zichzelf kunnen zien en hoe ze zich daarnaar gedragen. We leren ze hun eigen lichaam en dat van iemand van het andere geslacht te begrijpen. We leren ze gepaste uitingen van seksualiteit, zodat ze minder vaak slachtoffer worden van seksueel geweld. En we leren ze hoe ze zich tegen seksueel geweld kunnen beschermen. Het gaat om kleine hoeveelheden informatie die op een duidelijke, correcte en positieve manier gebracht worden door een persoon die zij kennen en vertrouwen. Omdat in Bangladesh het niet mogelijk is om in gemengde groepen les te geven, bieden we de module in aparte groepen aan voor jongens en meisjes. De afgelopen 9 jaar hebben 103 meisjes en 58 jongens de training ‘It’s my body’ afgerond.

De training wordt door ouders, jongeren en medewerkers gezien als een groot succes. Vooral de meisjes geven aan dat ze minder verlegen en bang zijn en meer zelfvertrouwen hebben gekregen. Ze begrijpen verkeerd bedoelde advances en hebben geleerd ‘NEE’ te zeggen. Hun status in het gezin is veranderd, van ‘die gehandicapte’ naar iemand die kennis heeft en anderen kan helpen bij vraagstukken rondom puberteit en reproductieve gezondheid. De geleerde lessen worden gedeeld met vrienden en familie en zo bereikt ieder getrainde jongere tenminste 5 anderen. Zo vertellen moeders blij te zijn dat ze via hun kind meer over het lichaam leren, zoals de juiste benamingen voor lichaamsdelen. De meisjes die de training hebben gevolgd, geven de training unaniem een 10+. Ze zeggen dat het hun leven volledig heeft veranderd. Om jongeren en ouders buiten onze projecten te bereiken hebben we een viertal trainingsvideo's gemaakt over puberteit, menstruatie, grenzen aangeven en verliefd zijn. 

Echter, de moeders en de jongeren met een handicap willen een vervolg op de training. Zij willen een lesmethode over het huwelijk. Over wat hun (zoon/dochter) te wachten staat, maar ook over hun rechten in het huwelijk, over geslachtsgemeenschap en over zwangerschap. 

Een verhaal van een pasgetrouwd stel als voorbeeld:
´Antora en Muhibur hebben beide een lichte tot matige verstandelijke beperking en zijn in september 2024 getrouwd. Ze woonden al jaren naast elkaar en hun ouders dachten dat het een goed idee was om ze aan elkaar uit te huwelijken. Maar het huwelijk bracht de ouders niet wat ze ervan dachten. Zo blijkt Antora geen goede huisvrouw te zijn, gedraagt ze zich niet altijd volgens de gewenste culturele normen en waarden en weet ze niet goed hoe ze met haar schoonfamilie om moet gaan. Muhibur werkt op het land, maar heeft geen inkomsten en kan zijn vrouw niet begeleiden als ze naar de dokter moet. Antora en Muhibur zijn eigenlijk redelijk gelukkig samen, al ervaren ze veel druk van hun ouders en buitenaf. Zo zijn er veel vragen over seks, want moet je het echt elke avond meerdere keren doen?! En is het niet raar om seks te hebben, wanneer opa in dezelfde kamer slaapt?”

Hoe verder?
In 2025 en 2026 willen we 36 meisjes de training seksuele voorlichting geven. Daarnaast willen we 6 jonge vrouwen (zonder handicap) die de training gevolgd hebben als ambassadeur trainen in het gebruiken van de training video’s. Het idee is dat deze ambassadeurs jonge vrouwen met of zonder handicap in hun gemeenschap basiskennis geven over hun lichaam en de puberteit. Natuurlijk volgen wij dit nauwgezet want we willen niet dat deze 6 jonge vrouwen problemen krijgen omdat ze over gevoelige taboe onderwerpen praten.  Verder willen we een nieuwe lesmodule ontwikkelen als een vervolg op de ‘It’s my body’ module die gaat over seksualiteit, huwelijk, zwangerschap en rechten.



36 meisjes hebben een beter zelfbeeld, begrijpen hun lichaam beter en zijn beter in staat om met hun seksuele gevoelens om te gaan. 

We willen 6 jonge vrouwen (zonder handicap) die de SRHR training hebben gevolgd  als ambassadeur trainen in het gebruiken van training video’s. Het idee is dat deze ambassadeurs jonge vrouwen met of zonder handicap in hun gemeenschap basiskennis geven over hun lichaam en de puberteit. Natuurlijk volgen wij dit nauwgezet want we willen niet dat deze 6 jonge vrouwen problemen krijgen omdat ze over gevoelige taboe onderwerpen praten.

Jonge vrouwen zonder een beperking geven trainingen over puberteit, menstruatie, veiligheid en verliefdheid.

De jongeren met een handicap en hun ouders kwamen met de hulpvraag om meer te leren over het huwelijk. Over wat hun (zoon/dochter) te wachten staat, maar ook over hun rechten in het huwelijk, over geslachtsgemeenschap en over zwangerschap. 

Een verhaal van een pasgetrouwd stel als voorbeeld:
´Antora en Muhibur hebben beide een lichte tot matige verstandelijke beperking en zijn in september 2024 getrouwd. Ze woonden al jaren naast elkaar en hun ouders dachten dat het een goed idee was om ze aan elkaar uit te huwelijken. Maar het huwelijk bracht de ouders niet wat ze ervan dachten. Zo blijkt Antora geen goede huisvrouw te zijn, gedraagt ze zich niet altijd volgens de gewenste culturele normen en waarden en weet ze niet goed hoe ze met haar schoonfamilie om moet gaan. Muhibur werkt op het land, maar heeft geen inkomsten en kan zijn vrouw niet begeleiden als ze naar de dokter moet. Antora en Muhibur zijn eigenlijk redelijk gelukkig samen, al ervaren ze veel druk van hun ouders en buitenaf. Zo zijn er veel vragen over seks, want moet je het echt elke avond meerdere keren doen?! En is het niet raar om seks te hebben, wanneer opa in dezelfde kamer slaapt?”

Niketan wil daarom een lesmodule over het onderwerp ontwikkelen.


Praktische lesmodule voor jongeren met een handicap en trainers SRHR

“Mijn ouders gebruiken mijn uitkering voor schooluniformen voor mijn broers en zussen. Als ik zeg dat ze het aan mij moeten besteden, word ik geslagen of uitgelachen”.
Geweld tegen meisjes en vrouwen is een ernstig sociaal, cultureel en economisch probleem in Bangladesh, waar bijna twee op de drie vrouwen te maken hebben (gehad) met gendergerelateerd geweld. Huiselijk geweld is een veelvoorkomend, hoewel grotendeels onder gerapporteerd, probleem. Onderzoek wijst uit dat meisjes en vrouwen met een beperking vaker te maken krijgen met huiselijk geweld en seksueel geweld dan vrouwen zonder beperking (bron: Rutgers). Meisjes en vrouwen met een beperking krijgen over het algemeen daarnaast ook te maken met emotionele en verbale mishandeling. De training leiderschap helpt meisjes (vanaf 15 jaar) met een beperking om meer respect te krijgen van familie en gemeenschap.
In deze training maken we met ieder meisje een persoonlijk toekomstplan en werken we aan hun persoonlijke doelen. Het plan helpt hen om te dromen over de toekomst en dit in kleine doelen op te splitsen.  Een ander onderdeel van deze training is het opschrijven en vertellen/delen van je levensverhaal. Dit zorgt voor veel emoties. In de Bengaalse cultuur deelt men normaliter geen negatieve ervaringen, deze worden stilzwijgend geaccepteerd. De meisjes ervaren het echter wel als helend om in een vertrouwde omgeving deze ervaringen van zich af te schrijven en te delen. Er worden dagboeken bijgehouden en ze moedigen elkaar aan om hun stem te laten horen. Ze accepteren het niet langer meer als de ‘gehandicapte persoon’ te worden behandeld en laten zich niet meer misbruiken. Veel ouders vinden het fijn wanneer hun dochter weerbaarder wordt. Echter, niet alle ouders kunnen die enorme veranderingen in hun dochter aan, wat in sommige gevallen zorgt voor meer problemen thuis. 
Uit eerdere ‘leadership’ trainingen is gebleken dat naast het vergaren van kennis de meisjes met een handicap ook sterker in hun schoenen komen te staan.  Ze hebben handvatten gekregen om hun leven positief te veranderen. Ze hebben geleerd hoe ze hun rugzakje kunnen vullen met positieve ervaringen en zijn daarmee veerkrachtiger geworden. Hiermee kunnen ze de eerste stappen zetten naar hun toekomst. 

“Mijn naam is Tara. Ik ben 20 jaar oud. Ik heb een visuele beperking. Omdat ik geen toekomstperspectief heb om te trouwen of mijn ouders financieel te onderhouden, mishandelt mijn familie me. Ik had geen zin meer in mijn leven en koesterde suïcidale gedachten. Een meelevende buurman vertelde me over de Niketan-school. Nadat ik de training seksuele voorlichting en later de leiderschap training had gevolgd, begreep ik dat ik meerdere keren door een groep was verkracht. Meerdere keren was ik op straat door jongens aangehouden en verkracht. Nu laat ik me niet meer zo misbruiken als vroeger. Ik schreeuw mijn longen uit mijn lijf als jongens me op straat aanhouden of als mijn familieleden me slaan. Ik weet nu dat ik ook recht heb op een leven zonder geweld. We zijn kwetsbaarder dan anderen, maar dat betekent niet dat we minder pijn hebben als we worden misbruikt. Ik roep mensen in onze gemeenschap en de politie op om zich te melden en een einde te maken aan geweld tegen vrouwen”.

Om meisjes weerbaarder te maken en te helpen met hun toekomstplan en ze daarmee te beschermen tegen seksueel geweld en misbruik willen we in 2025-2026 de training ‘Leadership opnieuw aanbieden aan 15 meisjes. Gedurende de training begeleiden we de ouders in het omgaan met het veranderende gedrag van hun dochter. 


15 meisjes durven op te komen tegen (seksueel) misbruik en mishandeling. 

Wanneer je dochter zich niet langer meer in het verdomhoekje laat drukken maar opkomt voor haar rechten, kan dat in een gezin voor een nieuwe dynamiek zorgen. Ouders kunnen hun kind omarmen, waarderen en een rol laten spelen in het gezin. Maar er zijn ook families die hier niet mee weten om te gaan, de zondebok in het gezin missen en hun frustraties, tegenslagen en onmacht blijven botvieren op hun dochter met een handicap. 

We proberen ouders hierin te counselen, maar dat is niet eenvoudig omdat slaan en bijvoorbeeld het ontzeggen van eten in veel gezinnen tot de opvoedingsstijl behoort. Ouders zijn zelf zo opgegroeid en zien er geen kwaad in. Daarbij spelen frustraties en de consequenties van het hebben van een dochter met een handicap mee. Immers zij kan niet makkelijk uitgehuwelijkt worden en blijft het gezin veel geld kosten. We proberen de negatieve spiraal waarin zo’n gezin zit te doorbreken. 

Uit diverse gesprekken met ouders blijkt dat de druk van buitenaf een grote rol speelt in hun besluiten en opvoedingsstijl. Familie, dorpsgenoten, buren, iedereen heeft een mening en beïnvloed het gezin met een persoon met een handicap. Zo is er de druk om je dochter uit te huwelijken, al weten sommige ouders best wel dat dat niet de oplossing is. En is er die constante angst op verkrachtingen en mishandelingen. De stresslevel bepaalt hun houding naar hun dochter met een handicap. 

Volgens de ouders moet er meer bewustwording komen in de gemeenschappen over de problemen waar ouders van een kind met een handicap tegen aan lopen. 

Er is minder geweld in gezinnen. 

Tijdens een ouderbijeenkomst over de problemen waar ouders (moeders) van pubers tegen aanlopen, kwamen vragen naar voren als: wat doe je als je naar de markt moet en je je complex gehandicapte dochter alleen moet achterlaten? Wat doe je als iedereen om je heen zegt dat je je kind moet uithuwelijken?  
Vrij onschuldige vragen, maar: 84% van de meisjes/ vrouwen in Bangladesh is slachtoffer van seksueel geweld. 64% heeft dit misbruik nog nooit aan iemand verteld. Daarbij kent Bangladesh een uitzonderlijke definitie van verkrachting: alleen als het meisje jonger is dan 14 jaar, wordt "seksuele betrekkingen als verkrachting beschouwd". 

Om verkrachtingen of seksueel geweld te voorkomen worden veel meisjes vroegtijdig uitgehuwelijkt. Maar ook in het huwelijk vindt verkrachtingen en seksueel geweld plaats. De meeste mannen zijn van mening dat ze geen toestemming van de vrouw hoeven te vragen of zich bewust hoeven te zijn van haar verlangens voordat ze seks hebben. 87% van de getrouwde vrouwen in Bangladesh heeft te maken gehad met mishandeling door hun echtgenoot, waaronder fysiek en seksueel geweld.

Een huwelijk voorkomt seksueel misbruik dus niet. Maar in Bangladesh is een huwelijk nog het hoogste goed. Het is ook de enige sociaal erkende instelling die twee individuen legitimeert om een seksuele relatie aan te gaan. Het wordt aan jongeren met een complexe handicap gepresenteerd als een positieve stap naar volwassenheid en normaliteit. Maar hoeveel er begrepen wordt over de langetermijngevolgen van het leven binnen een nieuwe gezinsstructuur, evenals de rechten en verantwoordelijkheden die het huwelijk met zich meebrengt, zijn vragen die onbeantwoord blijven.

Veel ouders van meisjes met een handicap weten dat een huwelijk voor hun dochter/ zoon niet de oplossing is. Maar zij ervaren een enorme druk vanuit de gemeenschap om hun dochter/ zoon toch uit te huwelijken. 

In de ogen van de gemeenschap helpt het huwelijk het 'stigma' van een beperking weg te nemen. Wat een wijdverbreide overtuiging weerspiegelt dat een beperking kan worden 'genezen' of 'verbeterd' door het huwelijk, waardoor iemand met een beperking een 'normaal' leven kan leiden. Het uithuwelijken van een persoon met een beperking wordt dus door de gemeenschap beschouwd als onderdeel van de ouderlijke verantwoordelijkheid. Deze houding houdt geen verband met de ernst van de beperkingen of de sociaaleconomische status van de ouders. Doordat men gelooft dat de beperking geneest of verbetert tijdens het huwelijk worden toekomstige partners niet geïnformeerd over de beperking van hun aanstaande en begrijpen zij de levenslange gevolgen van hun omstandigheden niet.

Ook zijn er families die voor het huwelijk kiezen als een oplossing om van hun zorgen af te zijn. 

Om bovenstaande uitdagingen aan te pakken willen we het volgende organiseren:

●	Een training voor beide ouders over huwelijk, seksualiteit en handicap.  In deze training willen we feiten tegenover fabels zetten. En de ouders een realistischer beeld schetsen van wat hun kind te wachten staat in een huwelijk.  Ook willen we het verschil uitleggen tussen een gearrangeerd en geforceerd huwelijk. Veel van de jongeren met een handicap worden gedwongen toe te stemmen. We willen meer betrokkenheid van vaders realiseren en hen wijzen op hun verantwoordelijkheden. (Voor deze training maken we deels gebruik van bestaande modules gemaakt door Rutgers en het Liliane Fonds)


Ouders kunnen feiten en fabels onderscheiden. Ze begrijpen de uitdagingen rondom seksualiteit bij hun zoon/dochter. Ze kennen het verschil tussen gearrangeerde huwelijken en geforceerde huwelijken en de gevolgen daarvan.

Het ontwikkelen van korte video’s om meer bewustwording te creëren in de gemeenschap over tegen welke problemen ouders aan lopen en waarom een huwelijk niet de oplossing is. Deze video’s willen we tijdens onze focus groep discussies en ouderbijeenkomsten laten zien en zo het onderwerp bespreekbaar maken in de gemeenschappen.

2 korte video’s over de problematiek rondom uithuwelijken van jongeren met een (complexe) handicap.

Veel jongeren met een handicap en hun families vinden het belangrijk dat ze mee kunnen draaien in het gezin en kunnen helpen inkomsten te genereren. Meedraaien in het gezin, op zowel sociaal als financieel vlak, zorgt voor respect, minder uitsluiting en minder misbruik. Vooral voor jonge vrouwen met een handicap is dit belangrijk. Wanneer ouders hen zien als een ‘last’, ervaren ze veel geweld. 

De bestaande arbeidssector in Bangladesh is commercieel en concurrerend. Jongeren met een handicap kunnen daardoor vaak niet meedingen naar een betaalde baan. Op het platteland in Bangladesh zijn geen zogenaamde ‘studentenbaantjes’ waarin deze jongeren naast hun opleiding werkervaring op kunnen doen. Voor jonge vrouwen met een handicap is het nog moeilijker, zij hebben niet alleen hun handicap tegen, maar strijden ook tegen gender gebaseerde maatschappelijke vooroordelen. Zelfs met een goede opleiding doen jonge vrouwen met een handicap er langer over om een baan te vinden.

De bestaande arbeidssector in Bangladesh kunnen wij niet veranderen en alhoewel de vorige overheid zijn best deed met jaarlijks georganiseerde banenmarkten voor mensen met een handicap, verwachten we dit niet van de huidige extreme islamitische regering. 

De kledingindustrie is de een van de grootste werkgevers en neemt wel mensen met een handicap aan, daarom bieden we voor diegene die interesse hebben één keer in de week naai/ handwerklessen aan. Verder bieden we trainingen aan waarin de jongeren sociale vaardigheden, werkhouding en omgaan met geld leren. Zodat zij de vaardigheden leren die nodig zijn om jezelf staande te houden op de werkvloer. De afgelopen jaren hebben we met succes een aantal jongeren naar werk begeleid. 

Alpona volgde het ‘Lifelong Learning’ -trainingspakket van Niketan. Ze leerde sociale vaardigheden, kreeg seksuele voorlichting, leerde meer over haar rechten en hoe ze met geld om moest gaan. Ze was klaar voor een nieuwe stap in haar leven. Nu heeft ze met haar ouders een kleine supermarkt geopend, die 's avonds verandert in een ontmoetingsplek. Dan komen de dorpelingen samen voor een kopje thee, het laatste nieuws en het kijken van een soapserie. Alpona heeft haar doel van een onafhankelijk en zelfredzaam leven bereikt. 

In 2025– 2026 willen we jongeren na het succesvol afsluiten van deze trainingen samen met hun ouders de kans bieden om aanspraak te maken op een startkapitaal om daarmee een klein eigen bedrijf op te zetten ( bijv. houden van kippen, geiten en/ of starten van een eigen winkeltje). 
 
